Klonowanie to wciąż kontrowersyjny temat.Choć ludzkość eksperymentuje z nim od przeszło 20 lat,to wciąż dla wielu jest to tabu.Tymczasem krok po kroku rozwijane są technologie,a w przyszłości ludzkość w ten sposób zamierza odtwarzać ginące gatunki.Sklonowanie owcy Doli w roku 1996 wskazało drogę naukowcom,którzy zaczęli klonować inne gatunki ssaków,jednak nie było pierwszym zabiegiem,w którym powstały identyczne kopie organizmu.Owieczka Doli,pierwszy ssak,którego sklonowano z komórek somatycznych,przyszła na świat przed 20 laty,5 lipca 1996 r.w Instytucie Roslin we wsi Roslin pod Edynburgiem.
Klonowanie starożytne
Od starożytności procedurę ukorzeniania gałązek stosuje się,aby uzyskiwać rośliny o pożądanych cechach na przykład winorośl.Pochodzące z greki terminy klon i klonowanie(ang.clone,cloning)zostały wprowadzone do języka biologii przez brytyjskiego biologa i genetyka,Johna Burdona Sandersona Haldane pod wpływem prac Johna B.Gurdona.Gurdonowi jako pierwszemu udało się w latach 50 sklonować żabę Xenopus laevis.Niewiele później w roku 1963 embriolog Tong Dizhou sklonował rybę karpia.Według radzieckich źródeł pierwszym sklonowanym ssakiem w 1986 r.była tamtejsza mysz.Jednak klonowania dokonano dzięki komórkom płodowym,a nie jak w przypadku owcy Doli pobranym od dojrzałego osobnika.Pierwsza mysz z dojrzałych komórek Cumulina narodziła się w roku 1997 w laboratorium Ryuzo Yanagiimachi na Hawajach.W roku 2008 japońskim naukowcom udało się sklonować żywą mysz z komórek martwego gryzonia,od 16 lat przechowywanego w stanie zamrożenia.Był to pierwszy przypadek wykorzystania zamrożonych komórek.
Kolej na bydło
Duże znaczenie gospodarcze hodowli bydła sprawiło,że wkrótce po Doli,w roku 1997 w Deforest(Wisconsin,USA),narodziło się pierwsze sklonowane cielę,a wkrótce pojawiły się kolejne.W maju 2010 r.Hiszpanie po raz pierwszy sklonowali byka z rasy używanej do corridy;nadano mu imię Got.Jednak prawdziwy rozmach okazali Chińczycy w roku 2015 tamtejsza firma BoyaLife wspólnie z koreańską Soam Biotech ogłosiła plany zbudowania w Tianjin„fabryki”zdolnej do wyprodukowania 100000 sztuk sklonowanego bydła rocznie.Wydawałoby się,że muszkę owocową łatwiej sklonować niż owcę,jednak dokonał tego dopiero w roku 2005 dr Vett Lloyd z Dalhousie University w Halifaksie(Kanada).Już w roku 1999 powstał klon małpy rezusa,samica Tetra,uzyskana przez podział zarodka.Dzięki przeniesieniu DNA dojrzałej komórki udało się tego dokonać w roku 2007.W roku 2000 w Szkocji przyszło na świat pięć prosiąt(Jose,Josúe,Juan,Amber i Jose)klonów jednej świni.W roku 2014 Chiny ogłosiły,że co roku tworzą 500 świńskich klonów,na których testowane są nowe leki.W roku 2001 naukowcy z Texas A&M University sklonowali pierwszego kota,nazwanego CopyCat(w skrócie CC).Mimo fizycznej identyczności,koty różniły się usposobieniem CopyCat okazał się nieśmiały i bojaźliwy,podczas gdy jego pierwowzór był skory do zabawy i ciekawy świata.
Duże znaczenie gospodarcze hodowli bydła sprawiło,że wkrótce po Doli,w roku 1997 w Deforest(Wisconsin,USA),narodziło się pierwsze sklonowane cielę,a wkrótce pojawiły się kolejne.W maju 2010 r.Hiszpanie po raz pierwszy sklonowali byka z rasy używanej do corridy;nadano mu imię Got.Jednak prawdziwy rozmach okazali Chińczycy w roku 2015 tamtejsza firma BoyaLife wspólnie z koreańską Soam Biotech ogłosiła plany zbudowania w Tianjin„fabryki”zdolnej do wyprodukowania 100000 sztuk sklonowanego bydła rocznie.Wydawałoby się,że muszkę owocową łatwiej sklonować niż owcę,jednak dokonał tego dopiero w roku 2005 dr Vett Lloyd z Dalhousie University w Halifaksie(Kanada).Już w roku 1999 powstał klon małpy rezusa,samica Tetra,uzyskana przez podział zarodka.Dzięki przeniesieniu DNA dojrzałej komórki udało się tego dokonać w roku 2007.W roku 2000 w Szkocji przyszło na świat pięć prosiąt(Jose,Josúe,Juan,Amber i Jose)klonów jednej świni.W roku 2014 Chiny ogłosiły,że co roku tworzą 500 świńskich klonów,na których testowane są nowe leki.W roku 2001 naukowcy z Texas A&M University sklonowali pierwszego kota,nazwanego CopyCat(w skrócie CC).Mimo fizycznej identyczności,koty różniły się usposobieniem CopyCat okazał się nieśmiały i bojaźliwy,podczas gdy jego pierwowzór był skory do zabawy i ciekawy świata.
Pierwszy komercyjny klon
W październiku 2004 r.po raz pierwszy sklonowano kota komercyjnie.Little Nicky był klonem kota rasy Maine Coon imieniem Nicky,który zmarł w roku 2003 w wieku 19 lat.Teksaska właścicielka(jej nazwisko nie zostało ujawnione)zapłaciła za sklonowanie ulubieńca 50 tys.dolarów.Procedurę przeprowadziła kalifornijska firma Genetui cSavings&Clone,którą zresztą została zamknięta w roku 2006.Komercyjne klonowanie wzbudziło protesty grup obrońców praw zwierząt,uważających,że dziesiątki tysięcy dolarów można byłoby wydać lepiej np.ocalić zwierzęta poddane eutanazji.
W październiku 2004 r.po raz pierwszy sklonowano kota komercyjnie.Little Nicky był klonem kota rasy Maine Coon imieniem Nicky,który zmarł w roku 2003 w wieku 19 lat.Teksaska właścicielka(jej nazwisko nie zostało ujawnione)zapłaciła za sklonowanie ulubieńca 50 tys.dolarów.Procedurę przeprowadziła kalifornijska firma Genetui cSavings&Clone,którą zresztą została zamknięta w roku 2006.Komercyjne klonowanie wzbudziło protesty grup obrońców praw zwierząt,uważających,że dziesiątki tysięcy dolarów można byłoby wydać lepiej np.ocalić zwierzęta poddane eutanazji.
Wyścig trwa
W roku 2001 narodziła się sklonowana koza Downen TX 63684(inaczej Megan),zaś w 2003 r.jeleń Dewey(Texas A&M University).Pierwszym sklonowanym(Korea Południowa,2005 r.)psem był Snuppy,chart afgański.W roku 2015 koreańska firma Sooam Biotech ogłosiła komercyjne sklonowanie 700 psów wycenianych na 100000 dolarów od szczeniaka.Jednego z nich sklonowano z komórek psa zmarłego 12 dni wcześniej.W roku 2005 południowi Koreańczycy sklonowali wilka.Dwie samice Snuwolf i Snuwolffy(nazwane na część Seoul National University)trafiły do zoo.W roku 2011 tamtejsza firma Soam Biotech sklonowała także kojoty.Choć muł jest zwykle bezpłodnym mieszańcem konia i osła,również jego sklonowano w roku 2003.Samce Idaho Gem,Utah Pioneer i Idaho Star okazały się świetnymi mułami wyścigowymi.Biorąc pod uwagę popularność wyścigów wielbłądów w krajach arabskich,nie dziwi fakt,że sklonowana samica dromadera Injaz narodziła się w roku 2009 w Dubaju.W roku 2003 przyszedł na świat pierwszy sklonowany koń klacz Prometea,a w 2006 r.udało się sklonować wałacha Scampera,który wygrywał zawody w jeździe dookoła beczek(barrel racing).Choć nawet bez pomocy nauki króliki mnożą się przysłowiowo,w roku 2003 Francuzi uznali,że warto dokonać klonowania także tych zwierząt.W tym samym roku narodziły się pierwsze sklonowane szczury.Dzięki klonowaniu powstają szczury laboratoryjne o ściśle określonych właściwościach na przykład będące modelem ludzkiego nadciśnienia czy nowotworów.
Ratowanie zagrożonych gatunków
Pierwszym zagrożonym gatunkiem,jaki sklonowano(2001 r.)był gaur(dzika odmiana azjatyckiego bydła).Niestety,cielę przeżyło tylko 48 godzin.W roku 2001 po raz pierwszy sklonowano europejskiego muflona,natomiast w 2009 r.podjęto nieudaną próbę sklonowania wymarłego podgatunku koziorożca pirenejskiego.Z powodu uszkodzeń płuc młode przeżyło tylko siedem minut.Jednak dało to nadzieję na bardziej trwałe osiągnięcia w przyszłości,jeśli chodzi o ratowanie ginących gatunków.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz