Błazenek okoniowy

Nazwa polska:Błazenek okoniowy(amfiprion,ryba ukwiałowa,rybaklown)

Nazwa łacińska:Amphiprion ocellaris

Systematyka:

Rząd:okooniokształtne(Perciformes),

Rodzina:garbikowate(Pomacentridae)

Występowanie:Ocean Indyjski od wybrzeży Azji płd.-wsch.po Wybrzeża Australii.

Jasnopomarańczowe ciało z trzema białymi pasami,z których środkowy ma trójkątny kształt.Te białe pasy mają delikatne czarne obrzeżenie;podobne ale szersze obrzeżenie na płetwach.Maksymalna długość ok.9-11 cm(samiec jest mniejszy od samicy).Amfipriony są znane z tego,że żyją w symbiozie z ukwiałami.Ukwiały,które są groźne dla praktycznie wszystkich innych ryb(jego czułki zaopatrzone są w parzydełka,które przy dotknięciu wypuszczają setki mikroskopijnych harpuników z jadem porażającym ofiarę),nie czynią krzywdy błazenkom.Rybki te bezkarnie pływają wśród czułków ukwiała a nawet wpływają(w razie dużego zagrożenia)do jego jamy chłonąco-trawiącej.Do końca na pewno nie wiadomo,dlaczego tak się dzieje,ale najpopularniejsza teoria mówi,że ciało błazenka jest pokryte specjalnym śluzem,który naśladuje składem wydzielinę ukwiała(każdy ukwiał wytwarza specyficzną dla siebie substancję,którą pokryte są jego czułki-po to,aby nie atakowały się nawzajem).Ryba nie od razu jest odporna na ataki ukwiała,najpierw musi wytworzyć śluz identyczny ze śluzem danego osobnika.Nie jest też odporna na porażenie przez inny ukwiał nawet z tego samego gatunku,więc całe swe życie spędza z jednym gospodarzem,rzadko oddalając się od niego na odległość metra.Jeśli rozdzieli się rybę i ukwiał,to po jakimś czasie błazenek przestaje być odporny na jad i musi od początku nabyć tę zdolność.

Współżycie błazenka z ukwiałem przynosi korzyści obu stronom:

rybka jest broniona przed drapieżnikami i korzysta z resztek pokarmowych w jamie chłonąco-trawiącej ukwiału.Ten zaś otrzymuje od rybek ochronę przed jedynymi rybami,które zjadają ukwiały(są to ryby ustnikowate(Chaetodontidae),również korzysta z resztek pokarmowych amfiprionów,a nawet z jego odchodów,które zawierają dużo substancji biogennych(czyli minerałów niezbędnych do życia) i są potrzebne glonom,które żyją symbiotycznie w ciele ukwiała.Prócz tego rybka utrzymuje czystość wśród czułków oraz,przez swój ruch,zapewnia dopływ świeżej,natlenionej wody.

Błazenki żyją pojedynczo,parami albo w grupach.

W przypadku życia w grupie wspomnieć należy o wewnętrznej hierarchii takiej zbiorowości:

na czele stoi samica,wszystkie inne ryby to samce.Samce mogą zmienić płeć i dzieje się tak w przypadku,gdy np.zginie samica(wtedy samiec,który do tej pory był partnerem samicy,sam staje się samicą a inny samiec staje się jego partnerem).

Tarło ma miejsce co 27 dni(jest związane z pełnią księżyca).Para pływa wokół siebie,ryby oczyszczają dno przy podstawie ukwiała,gdzie samica składa do 10000(25000)ziaren ikry,którą opiekuje się samiec(wachluje ją płetwami napędzając natlenioną wodę,usuwa śmieci i martwe ziarna ikry).By znaleźć dobre miejsce na złożenie ikry,ryby mogą nawet nieco przesunąć ukwiał.Narybek lęgnie się po tygodniu.Błazenki odżywiają się głównie planktonem a także resztkami posiłków ukwiała.Czasem też obgryzają martwe czułki ukwiała.

Ciekawostki:

• Bardzo podobny gatunek błazenka Amphiprion percula,różni się ilością promieni w płetwie grzbietowej.Różnica ta jest bardzo trudna do wychwycenia.