Cała prawda o wodzie

Zimna woda zdrowia doda.Święta racja!Nie mamy tylko pojęcia,która woda jest zdrowa.Lubię wodę.Jaką wodę warto pić?Najchętniej wybieramy wodę źródlaną,której nazwa kojarzy się z nieskażoną przyrodą,najlepiej polskich gór(ale to,że Żywiec Zdrój należy do Danone,a Nałęczowianka do Nestlé,nikogo nie obchodzi).Z tych powodów Kropla Beskidu-wymyślona i wprowadzona przed rokiem do sklepów przez Coca-Colę-od razu stała się jedną z najlepiej sprzedających się wód w Polsce.Dziś ma 9 proc.rynku(wartościowo)po Żywcu Zdroju(25 proc.) i Nałęczowiance(11 proc.). 

Źródlaną pijemy za często

Czy to dobrze,że pijemy tak dużo wody źródlanej?

-Niedobrze,gdy jest to tylko woda źródlana.Woda tak jak pożywienie powinna dostarczać cennych składników odżywczych.Powinniśmy wycisnąć z niej,co się da-wapń,magnez,potas.Badania amerykańskie dowiodły,że kobiety,które piją dużo wody bogatej w minerały(czyli wodę mineralną),nie mają problemów z utrzymaniem prawidłowego poziomu tych pierwiastków w organizmie.Woda źródlana dostarcza ich w niewielkim stopniu.Jeśli kupimy butelkę wody źródlanej i ją wypijemy,w organizmie nie zostanie nic z pożytecznych składników mineralnych.Z butelki wody mineralnej z dużą zawartością minerałów pozostanie ich odpowiednia ilość.Wody źródlane to wody o śladowej ilości składników mineralnych,a im mniej w wodzie minerałów,tym wartość zdrowotna mniejsza.Ba,woda pozbawiona składników mineralnych jest dla zdrowia wręcz szkodliwa.Widzieliście kiedyś rury,którymi płynie woda z demineralizowana?Są zeżarte od środka.Bo ta woda jest tak chłonna,że zabiera ze sobą wszystko,co się da.Udowodniono,że po wypiciu pięciu litrów wody destylowanej człowiek umiera,bo ona rozrzedza elektrolity,wypłukuje wszystkie potrzebne składniki mineralne.Przed oczami przepływają Nam strugi wypitej na próżno wody,której strumień wpada w rwącą rzekę wody butelkowanej wypijanej przez większość Polaków.A z roku na rok pijemy jej coraz więcej. 

Wody coraz więcej

W PRL-u wodę(wyłącznie gazowaną)sprzedawano w musztardówkach z saturatorów albo w szklanych butelkach z naklejką"Woda sodowa".Lata 90.przyniosły rewolucję-w sklepach pojawiła się woda w plastikowych butelkach,także niegazowana.Od tamtego czasu sprzedaż wody butelkowanej w Polsce stale rośnie.W tej chwili wydajemy już na nią 1,5 mld zł i będziemy wydawać-jak prognozują specjaliści-nawet o 8 proc.rocznie więcej.O ile jeszcze kilkanaście lat temu przeciętny Kowalski wypijał rocznie 15 litrów takiej wody,o tyle w 2006 roku już prawie 50.Przez ostatnie 12 miesięcy sprzedaż wzrosła prawie o 20 proc.,choć do Europy nadal Nam daleko-statystyczny Francuz pije ok.120 litrów wody rocznie,Czech ponad 70,a europejscy liderzy-Włosi-ok.160 litrów.Dlaczego jednak,mimo,że pijemy coraz więcej wody,tak mało o niej wiemy?Dlaczego,zamiast pić wodę wartościową,sięgamy po tę mniej przydatną dla zdrowia?-Wiedza na temat wody butelkowanej jest u Nas niedostateczna-tłumaczy Elżbieta Siliwanowicz z Federacji Konsumentów.-Mamy bardzo słabą orientację nie tylko w nazewnictwie,ale i klasyfikacji.Woda źródlana dobrze się Nam kojarzy-z czystością i naturą,dlatego tak chętnie ją kupujemy.A że nie widzimy różnicy między źródlaną a mineralną?Bo dla Nas woda to woda-każda butelkowana jest mineralna. 

Nie każda woda dla każdego

A przecież woda wodzie nierówna.Co jednemu służy,innemu może zaszkodzić.Jeśli ktoś choruje na nadciśnienie,cukrzycę albo na serce,powinien wystrzegać się wody z dużą zawartością sodu(zatrzymuje wodę w organizmie i podwyższa ciśnienie).Wody lecznicze nie nadają się do beztroskiego popijania bez kontroli lekarza(zawarte w nich minerały można przedawkować).A jaką wodę powinien pić ktoś zdrowy i średnio aktywny?-Najlepiej naturalną wodę mineralną średniozmineralizowaną-mówi dr Kozłowska-Wojciechowska.Taka woda ma już sporo minerałów i niezbyt dużo sodu.Warto sprawdzić też zawartość wapnia-to pierwiastek,którego ciągle brakuje w organizmach Polaków,a można go uzupełnić wraz z wodą.Gazowaną czy niegazowaną?To raczej kwestia gustu niż zdrowia-tłumaczy dr Kozłowska-Wojciechowska.Jedynie przy dolegliwościach gastrycznych woda gazowana może powodować dyskomfort.Wodę z bąbelkami warto za to pić po wysiłku,bo m.in.nasila wytwarzanie moczu,z którym wydalane są toksyny.Nie powinniśmy podawać jej dzieciom,gdyż piją dość łapczywie,a duża ilość zebranego w żołądku gazu jest dla nich szkodliwa. 

Magnez-król życia

-Zwracałbym też uwagę na zawartość magnezu-dodaje Tadeusz Wojtaszek.Dlaczego?Bo magnez to król życia,bodaj najcenniejszy dla zdrowia pierwiastek,a ciągle Nam go brakuje.W każdej sekundzie w każdej z komórek Naszego ciała zachodzi 600 reakcji chemicznych.Magnez bierze udział w 300 z nich.Wody z Beskidu Sądeckiego,zwłaszcza z rejonu Muszyny i Piwnicznej,z Doliny Kłodzkiej oraz z Kujaw zawierają w jednym litrze 100-200 mg magnezu.W ulotce reklamowej renomowanej francuskiej wody mineralnej,która w jednym litrze ma tylko 6 mg magnezu,10,4 mg wapnia i w sumie 110 mg wszystkich składników mineralnych,można przeczytać,że jest zalecana dla sportowców oraz innych osób"przed,podczas i po wysiłku fizycznym".Tylko po co ją pić i to za duże pieniądze,kiedy zwykła deszczówka ma czasem nawet do 60 mg składników mineralnych w jednym litrze! 

Czy Nałęczowianka jest mineralna?

Sprawdzamy na butelkach mineralizację wód.Rzeczywiście są takie,które zawierają niecałe 200 miligramów składników mineralnych w litrze i takie,które mają przeszło 2 tys.To i tak nic,bo woda lecznicza Zuber zawiera 23 tys.mg składników mineralnych w litrze!Specjaliści zgodni są co do tego,że oddziaływanie wody na organizm zależy od stężenia soli rozpuszczonych w wodzie-co najmniej 1000 mg/l-lub określonego stężenia przynajmniej jednego z cennych dla zdrowia składników,np.magnezu(od 50 mg w litrze),wapnia(powyżej 150 mg),wodorowęglanów(powyżej 600 w litrze).Sprawdzamy Nałęczowiankę(naturalna woda mineralna średniozmineralizowana)-ma 709 mg składników mineralnych w litrze,w tym 23 mg magnezu,114 mg wapnia,488 mg wodorowęglanów.Chyba trochę mało.Tylko dlaczego na etykiecie widnieje napis"mineralna".-W klasyfikacji wód butelkowanych panuje bałagan.Nie wszystkie wody zaklasyfikowane jako mineralne mają te cenne składniki w ilościach oddziałujących na Nasze zdrowie-tłumaczy Tadeusz Wojtaszek.-Podział wód na niskozmineralizowane(poniżej 500 mg składników mineralnych/l),średniozmineraliowane(500-1500 mg/l) i wysokozmineralizowane(powyżej 1500 mg/l)może być mylący,bo nie charakteryzuje oddziaływania wody na organizm człowieka.Inne ma znaczenie w 1 litrze 50 mg magnezu,a inne 1000 mg wodorowęglanów,chociaż wielkości te mogą zaważyć na zakwalifikowaniu pierwszej wody do wody niskozmineralizowanej,a w drugim przypadku-do wysokozmineralizowanej.W Polsce wytwarza się kilkaset wód butelkowanych,z czego tylko ok.30 prawdziwych wód mineralnych-dodaje Tadeusz Wojtaszek. 

Czy Żywiec nadaje się dla matek?

Na dobrze eksponowanej półce pyszni się lider sprzedaży wśród wód butelkowanych w Polsce-Żywiec Zdrój."Krystaliczna górska woda źródlana"-czytamy na etykiecie."Suma składników mineralnych 174,4 mg w litrze".Czyli bardzo mało.Na butelce napis:"Produkt polecany przez Instytut Matki i Dziecka w żywieniu niemowląt",co znaczy tylko tyle,że woda Żywiec Zdrój świetnie nadaje się do rozcieńczania soczków i gotowania zupek dla niemowląt do szóstego miesiąca życia,bo maluchy z niedojrzałymi nerkami i delikatnym żołądkiem źle tolerują wodę bogatą w minerały.Tego wyjaśnienia już na butelce nie ma.Za to jest zdjęcie młodej kobiety z malutkim dzieckiem na ręku,które natychmiast przypomina Nam pobyty na oddziale położniczym.Wszyscy,nie doczytawszy i nie zrozumiawszy najwyraźniej napisu na etykiecie,uznaliśmy,że skoro poleca ją IMiD,to najlepsza woda dla ciężarnych i karmiących.Tym bardziej że przez lata na butelce wody Żywiec widniało logo Instytutu.Tymczasem-jak pisał prof.Światosław Ziemlański,wieloletni szef Instytutu Żywności i Żywienia:"Przeciętne dzienne zapotrzebowanie organizmu na wapń wynosi od 800 do 1200 mg.Zwiększa się ono u kobiet w czasie ciąży i karmienia oraz u dzieci i młodzieży w okresie wzrostu.Głównym źródłem tego pierwiastka są produkty mleczne,ale i tak jego niedobór w przeciętnej diecie w Polsce dochodzi do 1/3 dziennego zapotrzebowania.Dlatego ważnym składnikiem pożywienia dostarczającym wapń dla organizmu mogą być wody mineralne mające w jednym litrze co najmniej 150 mg tego składnika mineralnego".A Żywiec zawiera zaledwie 27,73 mg wapnia w litrze!O to,jaką wodę powinny pić młode matki.-Zdecydowanie wodę mineralną,a nie źródlaną.Mineralną średniozmineralizowaną lub wysokozmineralizowaną,czyli bogatą w minerały,w tym magnez i wapń,bo macierzyństwo to czas ogromnego zapotrzebowania na te składniki.Woda źródlana zawiera ich zdecydowanie za mało,a ponadto nie musi mieć ich stale w tych samych ilościach-tłumaczy dr Kozłowska-Wojciechowska.W sprawie kobiety z dzieckiem na butelce.-Rzeczywiście,ta informacja może być myląca. 

Czy Kropla Beskidu jest godna polecenia?

Na butelce Kropli Beskidu(naturalna woda źródlana,zawartość minerałów 369 mg w litrze)czytam i oczom nie wierzę:

"Jedyna woda polecana przez Państwowy Zakład Higieny".

I jeszcze na stronie internetowej:

"Kropla Beskidu to pierwsza w Polsce woda rekomendowana przez Państwowy Zakład Higieny-instytucję uznawaną przez polskich konsumentów za najbardziej wiarygodną i w najwyższym stopniu gwarantującą jakość produktu.Rekomendacja ta wynika z wysokiej oceny wody w źródle w Tyliczu,spełnienia dodatkowych wymagań PZH oraz cyklicznie przeprowadzanych audytów wydobycia i butelkowania Kropli Beskidu".Świetnie.Tylko jak instytucja państwowa,która zajmuje się oceną jakości wód butelkowanych,może polecać jedną z nich?To właściwie tak,jakby np.Urząd Regulacji Telekomunikacji polecał jedną z sieci telefonii komórkowych.Nie jest tajemnicą,że duże firmy zrobią wszystko,by dobrze sprzedać swój produkt.Ciekawe,co skłoniło Państwowy Zakład Higieny do wydania rekomendacji akurat wodzie produkowanej przez Coca-Colę?

Formy ochrony przyrody

Formami ochrony przyrody w Polsce są:

• parki narodowe,
• rezerwaty przyrody,
• parki krajobrazowe,
• obszary chronionego krajobrazu,
• obszary Natura 2000,
• pomniki przyrody,
• stanowisko dokumentacyjne,
• użytki ekologiczne,
• zespoły przyrodniczo-krajobrazowe,
• ochrona gatunkowa roślin,
• zwierząt i grzybów.

PARKI NARODOWE 

• Park narodowy to obszar powołany celem ochrony występującej tam przyrody ożywionej(rzadziej np.cech krajobrazu,także kulturowego),na którym prawnie ograniczona jest możliwość prowadzenia działalności gospodarczej,osiedlania się itd.

Według polskiej Ustawy o ochronie przyrody z 2004 roku jest to:

"Obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi,naukowymi,społecznymi,kulturowymi i edukacyjnymi,o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha,na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe"

W ramach parku narodowego wyróżnia się zwykle 3 strefy:

• strefę ochrony ścisłej,
• strefę ochrony częściowej
• i otulinę parku narodowego.

REZERWATY PRZYRODY 

Rezerwat przyrody w brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 r.: 

"obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym,ekosystemy,ostoje i siedliska przyrodnicze,a także siedliska roślin,siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej,wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi,naukowymi,kulturowymi lub walorami krajobrazowymi".

Przedmiotem ochrony może być całość przyrody na terenie rezerwatu lub szczególne jej składniki:

• fauna,
• flora,
• twory przyrody nieożywionej

Cały rezerwat albo jego części mogą podlegać ochronie ścisłej,ochronie czynnej lub ochronie krajobrazowej.Ochrona ścisła polega na nieingerencji w naturalne procesy,ochrona czynna dopuszcza wykonywanie zabiegów ochronnych(np.usunięcie drzew zacieniających stanowisko cennego gatunku rośliny),a ochrona krajobrazowa polega na prowadzeniu gospodarki rolnej,leśnej lub rybackiej w sposób uwzględniający potrzeby przedmiotu ochrony. 

PARKI KRAJOBRAZOWE

W brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004-go roku:

"Park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze,historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe,w celu zachowania,popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju."

W parku krajobrazowym można kontynuować działalność gospodarczą z pewnymi ograniczeniami,np.nie przewiduje się wznoszenia nowych obiektów budowlanych(z wyjątkiem potrzebnych miejscowej ludności).Park taki ma służyć rekreacji krajoznawczej,to znaczy turystyce niepobytowej,wypoczynkowi,a także edukacji. 

OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU

Obszar chronionego krajobrazu jest formą ochrony przyrody.Obszary takie zajmują rozleglejsze tereny niż parki krajobrazowe i obejmują pełne jednostki środowiska naturalnego takie jak doliny rzeczne,kompleksy leśne,ciągi wzgórz,pola wydmowe,torfowiska.Obszary chronionego krajobrazu są przeznaczone głównie na rekreację,a działalność gospodarcza podlega tylko niewielkim ograniczeniom(zakaz wznoszenia obiektów szkodliwych dla środowiska i niszczenia środowiska naturalnego). 

NATURA 2000

Natura 2000–program utworzenia w krajach Unii Europejskiej wspólnego systemu(sieci)obszarów objętych ochroną przyrody.Podstawą dla tego programu jest Dyrektywa Ptasia,Dyrektywa Siedliskowa(Habitatowa)oraz szereg innych rozporządzeń i dokumentów wykonawczych.Celem programu jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków,które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy i wymienia w załącznikach Dyrektyw.W ramach programu wyznaczone zostają tzn.Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków(Special Protection Areas-SPA)oraz Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk(Special Areas of Conservation-SAC),na których obowiązują specjalne regulacje prawne. 

POMNIKI PRZYRODY

Pomnik przyrody-pojedyncze krzewy,drzewa i grupy drzew odznaczające się sędziwym wiekiem,wielkością,niezwykłymi kształtami lub innymi cechami,a także zabytkowe aleje drzew.Natomiast do pomników przyrody nieożywionej należą:największe głazy narzutowe,tzw.erratyki oraz interesujące formy powierzchni ziemi np.-źródła,wodospady,jary,skałki,wywierzyska,przełomy rzeczne,jaskinie,odkrywki itp.

W brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 roku:

Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody ożywionej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości przyrodniczej,naukowej,kulturowej,historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami,wyróżniającymi je wśród innych tworów,okazałych rozmiarów drzewa,krzewy gatunków rodzimych lub obcych,źródła,wodospady,wywierzyska,skałki,jary,głazy narzutowe oraz jaskinie. 

STANOWISKA DOKUMENTACYJNE

W brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 roku:

"Stanowiskami dokumentacyjnymi są niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do wyodrębnienia,ważne pod względem naukowym i dydaktycznym,miejsca występowania formacji geologicznych,nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych,jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych." 

UŻYTKI EKOLOGICZNE

W brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 roku:

 "Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów,mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej-naturalne zbiorniki wodne,śródpolne i śródleśne oczka wodne,kępy drzew i krzewów,bagna,torfowiska,wydmy,płaty nieużytkowanej roślinności,starorzecza,wychodnie skalne,skarpy,kamieńce,siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin,zwierząt i grzybów,ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania."

Istotnym powodem tworzenia użytków ekologicznych jest potrzeba objęcia ochroną niewielkich powierzchniowo obiektów,ale cennych pod względem przyrodniczym.Nie mogły one być objęte ochroną rezerwatową ze względu na niewielką powierzchnię i zazwyczaj mniejszą rangę ich walorów przyrodniczych. 

ZESPOŁY PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWE

W brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 roku:

"Zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe i estetyczne." 

GATUNKOWA OCHRONA ZWIERZĄT

Gatunkowa ochrona zwierząt-jedna z form ochrony przyrody przyjęta w Ustawie o ochronie przyrody.

W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową wprowadzone są następujące zakazy:

• zabijania,
• okaleczania,
• chwytania,
• transportu,
• pozyskiwania,
• przetrzymywania,
• posiadania żywych zwierząt,
• posiadania zwierząt martwych lub ich części,
• niszczenie siedlisk i ostoi,
• wybieranie,
• posiadanie oraz przechowywanie jaj i inne.

GATUNKOWA OCHRONA ROŚLIN

Ochrona gatunkowa roślin to prawny sposób zabezpieczenia rzadko występujących gatunków dziko rosnących roślin zagrożonych wyginięciem.Gatunków chronionych nie wolno niszczyć,zrywać,zbierać,niszczyć ich siedlisk,sprzedawać,nabywać,przewozić przez granicę państwa itp.Dla gatunków ściśle chronionych na odstępstwo od takiego zakazu może wyjątkowo wyrazić zgodę Minister Środowiska,dla gatunków częściowo chronionych-wojewoda. 

GATUNKOWA OCHRONA GRZYBÓW

Ochrona gatunkowa grzybów-analogicznie do ochrony gatunkowej roślin i zwierząt-to prawny sposób zabezpieczenia rzadko występujących gatunków dziko rosnących grzybów zagrożonych wyginięciem.Obecnie obejmuje to również porosty,ponieważ zgodnie z aktualną systematyką są one zaliczane do grzybów.Chronionych grzybów nie wolno zbierać ani niszczyć w inny sposób,niszczyć ich siedlisk,wpływać w jakikolwiek sposób na ich rozwój,sprzedawać,nabywać,wymieniać,darowywać,przetrzymywać,preparować czy też przewozić przez granicę państwa.