Skrzypłocz

Słyszeliście o takim stworzeniu?To doprawdy niezwykłe zwierzę.Żyje w oceanie i wykluwa się z jajeczek.Jego ciało okryte jest pancerzem,spod którego wystaje długi,cienki ogon.Najdziwniejsze jest jednak to,że ma aż 10 oczu!Dzięki nim dobrze widzi w ciemnościach i pod wodą.Krew skrzypłoczy jest niebieska i ma właściwości antybakteryjne.Naukowcy potrafią pobierać od nich krew(tak jak Nam czasem pobiera pani laborantka,gdy trzeba zrobić badania).Z tej niezwykłej niebieskiej krwi robi się testy,których można używać w badaniach kosmicznych.Niektórzy ludzie uwielbiają jeść skrzypłocze i nie odstrasza ich nawet to,że potrawa z nich może być trująca!

Ptasie dzioby

Jedną z cech charakterystycznych dla ptaków jest posiadanie dzioba.My,ludzie,mamy kostne szczęki wyposażone w zęby.Dzięki nim możemy rozgryzać i przeżuwać jedzenie.U ptaków kości szczęki górnej i dolnej przekształcone są w rogowe dzioby.Jak się domyślacie,one również służą do zdobywania i spożywania pokarmu.Dziób każdego gatunku ptaka jest przystosowany do jego sposobu odżywiania.Ptaki drapieżne mają duże,ostre i często zakrzywione dzioby.Mogą nimi rozszarpywać zdobycz.Ziarnojady zaś,np.wróble,gołębie czy grubodzioby mają dzioby krótkie i trójkątne,przeznaczone do dziobania ziaren.Ptaki wodne są posiadaczami dziobów spłaszczonych,długich lub wyposażonych w wypustki służące do przytrzymywania śliskich ryb.Dziób ptaka więc to doskonałe narzędzie,którym jego właściciel potrafi się zręcznie posługiwać.

Przyssawki

Przyssawki to ciekawe organy,jakimi przez naturę zostały obdarzone niektóre zwierzęta.Służą one do przytrzymywania się różnych powierzchni lub zdobywania pokarmu.Umożliwiają poruszanie się po stromych,gładkich,a nawet śliskich płaszczyznach.Zwierzętami zaopatrzonymi w taki narząd są np.pijawki,przywry i tasiemce.Dzięki łapkom zaopatrzonym w przyssawki,żaby bez problemu poruszają się po wilgotnych i śliskich częściach roślin.Rekordzistkami w ich ilości są ośmiornice,których zręczne ramiona są wyposażone w wiele wyspecjalizowanych przyssawek.Obserwując zwierzęta,ludzie wymyślili przedmioty ułatwiające Nam życie dzięki podobnym właściwościom np.wieszaki na ściereczki,które można przyssać do kuchennej ściany.

Pisklęta

Pisklętami nazywamy młode ptaki,które dopiero co wykluły się z jaj.Ptasie dzieci nie rozwijają się tak jak ssaki w brzuchu mamy.W pierwszym okresie swojego życia przebywają zamknięte w jajach chronionych i ogrzewanych przez rodziców podczas wysiadywania.Gdy przyjdzie odpowiedni czas różny dla poszczególnych gatunków pisklę rozbija skorupkę od wewnątrz tzw.zębem jajowym i wydostaje się na świat.Niektóre pisklęta po wykluciu są zupełnie łyse i ślepe,całkowicie bezbronne i zależne od rodziców.Nie potrafią chodzić ani latać.Pokarm dostarczają mama i tata,zazwyczaj wkładając go prosto w szeroko rozwarte dzioby wiecznie głodnych dzieci.Ze względu na silną zależność tych ptaków od rodzinnego gniazda,nazywa się je gniazdownikami są to np.wróbel,orzeł,dzięcioł i gołąb.Istnieje też druga grupa ptaków,których pisklęta po wykluciu się z jaj są opierzone i potrafią się samodzielnie poruszać należą do nich m.in.kaczka,kura,struś i łabędź.Dzieci tych ptaków bardzo szybko zaczynają podążać za matką,uczyć się od niej i samodzielnie zdobywać jedzenie.Takie gatunki nazywamy zagniazdownikami.

Pirania

Nazwa tych ryb przyprawia Was o dreszcze?Z pewnością słyszeliście o tym,że te słodkowodne stworzenia są bardzo żarłoczne.Ten,kto zobaczył piranie w akwarium,zadawał sobie jednak pytanie,czy to naprawdę możliwe,żeby takie małe rybki mogły być niebezpieczne?Niestety zła sława tego gatunku jest zasłużona.Piranie żyją w rzekach Ameryki Południowej.Mają bardzo ostre zęby i polują w dużych grupach.Gdy wyczują w wodzie krew,potrafią rozszarpać nawet duże zwierzę i mogą być niebezpieczne także dla ludzi.Piranie to ryby jadalne.Chętnie także są hodowane przez akwarystów.

Pijawka

Jest to niewielkie stworzenie o kurczliwym,segmentowanym ciele,zamieszkujące głównie wody słodkie.Pijawki są wyposażone w przyssawki,którymi przytwierdzają się do podłoża.Wiele z nich to gatunki pasożytnicze,tzn.odżywiające się kosztem innych zwierząt.Pijawki znane są z tego,że przyczepiają się do ciała ofiary i piją jej krew niczym maleńkie wampiry.Jednak nie zawsze należy obawiać się tych zwierząt.Wręcz przeciwnie,od tysięcy lat stosuje się je w medycynie.Ślina tych stworzeń zawiera bowiem substancje korzystnie wpływające m.in.na Nasz układ krwionośny.Z tego powodu niektórzy chętnie dają się possać pijawce lekarskiej.

Pchła

Gdy Wasz domowy pupil kotek lub piesek często się drapie i jest wyraźnie zdenerwowany,może to oznaczać,że w jego sierści zamieszkały pchły.Są to malutkie,bezskrzydłe owady żywiące się krwią.Żyją kosztem innych zwierząt i dlatego nazywamy je pasożytami.Podróżują sobie na grzbiecie psa,kota lub innego zwierzęcia i gryzą go.Są bardzo żarłoczne potrafią wyssać piętnaście razy więcej krwi niż same ważą.Pchły są mistrzyniami w skokach,skaczą bardzo szybko i niezwykle wysoko.Gdybyśmy skakali tak jak one,to jednym susem moglibyśmy znaleźć się na dachu bardzo wysokiego wieżowca.Żeby pozbyć się tych nieproszonych gości z sierści Naszych zwierząt,trzeba stosować specjalne płyny i szampony.Najlepiej,gdy przepisze je weterynarz.

Pąkle

Pąkle są zwierzętami i nie mają nic wspólnego z pąkami kwiatów.Te ciekawe żyjątka możecie spotkać nad morzem,przytwierdzone do muszli,kamieni,skał czy kawałków drewna.Larwy pąkli pływają,lecz gdy osiągną dorosłość,przymocowują się do stałego podłoża przy pomocy swojego„super kleju”.Mogą osiąść nawet na skorupach żółwi,pancerzach krabów czy skórze wielorybów.Tak przyklejone,spędzają resztę swojego życia.Pąkle należą do skorupiaków,a ich ciało otoczone jest zamykaną wieczkiem osłonką,zbudowaną z wapiennych płytek.Gdy wieczko jest odkryte,pąkle wysuwają przez nie swoje wąsiki,które są tak naprawdę odnóżami i służą do pobierania pokarmu.Odżywiając się,filtrują wodę.

Patyczaki

„Ale z Ciebie patyczak!”mówią koledzy,gdy mają bardzo szczupłego kumpla niejadka. Czy ta nazwa ma coś wspólnego z patykiem?Oczywiście.Patyczaki to owady,których ciało do złudzenia przypomina cieniusieńkie gałązki.Kolor i kształt tych dziwnych zwierząt ma ogromne znaczenie pozwala im pozostać niezauważonymi wśród gęstwiny roślin.W taki właśnie sposób te łagodne stworzenia bronią się przed drapieżnikami.Chociaż nie można ich pogłaskać ani przytulić,wielu ludzi chętnie hoduje je w swoich domach.Patyczaki są roślinożerne i mogą mieszkać w terrarium.Trzeba im jednak zapewnić odpowiednią temperaturę i wilgotność powietrza,gdyż w naturze są mieszkańcami krajów cieplejszych niż Polska.

Padalec

Padalec to zupełnie wyjątkowe zwierzę,często mylone z wężem.Tymczasem jest to niegroźna,beznoga jaszczurka żywiąca się owadami i ich larwami,dżdżownicami i bezskorupowymi ślimakami.Padalce występują w całej Europie na terenach leśnych,a także na łąkach lub w ogrodach.Mają długie,walcowate ciało pokryte łuskami,zazwyczaj w różnych odcieniach brązu.W odróżnieniu od węży posiadają otwory uszne i ruchome powieki.Na terenie Naszego kraju podlegają całkowitej ochronie.Małe padalce rodzą się w przeźroczystych osłonkach,które opuszczają zaraz po urodzeniu.Dlatego też mówi się o nich,iż są jajożyworodne.Na zimę szukają sobie schronienia w norkach,stertach liści i gałązek lub w spróchniałych pniach drzew.W razie niebezpieczeństwa padalec,tak jak większość jaszczurek,może odrzucić swój ogon,aby zmylić przeciwnika.Nowy ogonek wprawdzie odrasta,ale jest zawsze nieco krótszy.Pamiętajcie,że padalce są dla człowieka zupełnie niegroźne,więc przyjrzyjcie się im uważnie i nie mylcie ich z jadowitą żmiją zygzakowatą.

Nosacz

Małpy to bardzo inteligentne ssaki o wesołym usposobieniu i ciekawskiej naturze.Należy tu wiele gatunków zasługujących na uwagę.Jednym z nich jest nosacz przedstawiciel rodziny makakowatych.Nosacze,jak łatwo się domyślić,słyną z wyjątkowo dużych nosów.Nadają im one bardzo ludzki wygląd.Co ciekawe,im małpy te są starsze,tym ich nosy stają się dłuższe,przy czym najbardziej pokaźne są u samców.Nosacze zamieszkują wyspę Borneo i są zagrożone wyginięciem.Mają miękką,rudo-szarą sierść.Ich przysmakiem są owoce.

Niesporczaki

To doprawdy przedziwne zwierzęta.Niektórzy nazywają je niedźwiedziami wodnymi,choć z misiami nie mają wiele wspólnego.Niesporczaki lubią wilgotne miejsca zazwyczaj żyją wśród mchów,zamieszkują też zbiorniki wodne.Są maleńkie najczęściej mierzą mniej niż 1 milimetr.Ich ciało jest prawie całkiem przezroczyste.Posiadają 4 pary odnóży,które są zakończone pazurkami.Pewnie niewielu ludzi zwróciłoby uwagę na istnienie tych mikroskopijnych zwierząt,gdyby nie ich umiejętność przeżycia w skrajnie niekorzystnych warunkach środowiska.Niesporczaki potrafią przetrwać zarówno bardzo niskie temperatury(-250°C),jak i prawdziwy żar(+150°C).Bez wody mogą przeżyć nawet 100 lat,nie zabija ich ani wysokie ciśnienie,ani duże stężenie soli ba,niegroźne im nawet przebywanie w przestrzeni kosmicznej!

Największe ssaki świata

Gdy mówimy o gigantycznych rozmiarach,wielu z Was wspomina pewnie dawno wymarłe gady dinozaury.Obecnie palmę pierwszeństwa przejęły ssaki.Mamy na Ziemi doprawdy wspaniałe olbrzymy.Pierwsze miejsce pod względem wielkości zajmuje płetwal błękitny,który jest największym zwierzęciem wszechczasów.Jest ssakiem morskim.Jego ciało osiąga długość ok.30 m,a waga wynosi zazwyczaj 150-180 ton.Sam jego język waży ok.3000 kg,a serce 600-700 kg!Na miejscu drugim jest lądowy olbrzym słoń afrykański.Żyje w stadach i choć jest roślinożerny osiąga wagę 5-6 ton i wysokość ok.7,5 metra.Do płetwala mu daleko,ale wyobraźcie sobie nowo narodzone słoniątko,które waży 110 kg!W zawodach o trzecie miejsce mogłoby startować wiele zwierząt,ale w czołówce znalazłby się zapewne nosorożec biały.To samotnik,żyjący na sawannach Afryki,którego ciężar może dochodzić do około 4 ton.

Największe motyle świata

W dalekiej,egzotycznej krainie żyje największy gatunek dziennego motyla na świecie rozpiętość jego skrzydeł dochodzi do 27 cm.Ten piękny owad to motyl z rodziny paziowatych Ornithoptera alexandrae.Gatunek ten występuje wyłącznie w Papui-Nowej Gwinei,żywi się nektarem i jest zagrożony wyginięciem.Natomiast największy spośród nocnych motyli żyje w południowo-wschodniej Azji można go spotkać np.w Chinach i Indonezji.To pawica atlas(Attacus atlas)o rozpiętości skrzydeł dochodzącej do 30 cm.Samce tego gatunku,jak na ćmy przystało,mają pierzaste czułki,dzięki którym nawet z bardzo dużej odległości wyczuwają obecność samicy.Ich larwy odżywiają się liśćmi.Natomiast dorosłe pawice atlas nie jedzą wcale po wyjściu z poczwarki ich życie trwa zaledwie kilka dni.

Najmniejsze ssaki świata

Co za słodkie maleństwa.Ryjkonos malutki to nietoperz,który mieszka w jaskiniach Tajlandii i Birmy.Jego ciało pokryte jest brązowym futerkiem,a na nosku ma narośl w kształcie świńskiego ryjka stąd jego nazwa.Żywi się owadami.Podczas lotu posługuje się własnym radarem.Słyszy dźwięki niesłyszalne przez człowieka dzięki temu doskonale omija w ciemnościach wszystkie przeszkody.Jest gatunkiem chronionym.Jeszcze mniejsza od ryjkonosa jest ryjówka etruska.Podobna do maleńkiej,ruchliwej myszki z wydłużonym pyszczkiem.Długość jej ciała to maksymalnie ok.3,5-4,5 cm,a waży ten„gigant”ok.2 g.Samiczka,choć jest taka maleńka,rodzi aż od 5 do 10 młodych.

Mrównik

Mrównik inaczej nazywany jest prosięciem ziemnym.To jedno z wielu dziwacznych zwierząt zamieszkujących Naszą planetę.Nie sposób pomylić go z mrówkojadem,gdyż wygląda zupełnie inaczej.Jego ciało ma mocną budowę i jest pokryte rzadką,szorstką sierścią.Wydłużony pyszczek zakończony jest charakterystycznym ryjkiem,a łapy zaopatrzone są w mocne pazury służące do rozgarniania ziemi.Mrównik jest ssakiem zamieszkującym Afrykę i jak nazwa wskazuje żywi się mrówkami.Przysmak stanowią dla niego także termity.Ze swoich podziemnych norek mrówniki wychodzą nocą to wtedy najadają się do syta.

Modliszka

Modliszka nie ma raczej nic wspólnego z modlitwą,choć przednie odnóża tego owada są ułożone w taki właśnie sposób,jakby zwierzę szykowało się do odmawiania pacierza.Modliszki lubią ciepły klimat,ale i w Polsce można je spotkać.Występują u Nas bardzo rzadko,dlatego są objęte całkowitą ochroną.Modliszki mają tak bardzo ruchomą głowę,że mogą oglądać się za siebie.Są owadami drapieżnymi,słynącymi z tego,że nie gardzą także przedstawicielami swojego gatunku są więc kanibalami.Upolowana zdobycz przytrzymywana jest przednimi odnóżami i natychmiast zjadana.Samce modliszek,zalecające się do swojej wybranki,muszą się mieć na baczności,aby nie stać się jej posiłkiem.

Meduzy

Czy wypatrzyliście kiedyś nad morzem dziwną,„pływającą galaretkę”?Przezroczyste stworzenia,które wyglądają jak szklane talerzyki,to meduzy.Trudno uwierzyć,ale te delikatne zwierzęta są drapieżnikami.Wiele gatunków meduz posiada silny jad wytwarzany przez parzydełka.Jad służy do obrony i do zdobywania pokarmu.Meduzy żywią się drobnymi,morskimi stworzeniami.Paraliżują ofiarę swoim jadem i kierują ją do otworu gębowego znajdującego się na spodzie ciała.Meduzy żyją tylko kilka miesięcy i mogą mieć rozmiary od całkiem maleńkich do gigantycznych(osiągających 2 metry średnicy).Jak się domyślacie,meduzy nie mogą żyć bez wody.Mieszkająca w Naszym Morzu Bałtyckim chełbia modra nie zrobi Wam krzywdy,gdyż jej jad jest niegroźny dla człowieka.W ciepłych morzach i oceanach można jednak spotkać bardzo niebezpieczne meduzy,np.australijską„osę morską”.Dotknięcie jej parzydełek może spowodować śmierć beztroskiego nurka lub pływaka.

Larwa

Na Naszej planecie żyją zwierzęta,które aby osiągnąć dorosłość,muszą przejść przez wiele przemian.Często rozpoczynając życie zupełnie nie są podobne do swoich rodziców.Larwa to postać przejściowa i etap rozwoju,w którym znajdują się młode niektórych gatunków zwierząt,zanim osiągną dojrzałość.Taka przemiana od jajeczka,poprzez larwę,do dorosłego osobnika nazywana jest metamorfozą.Forma larwy występuje między innymi u owadów,skorupiaków,żab i ryb.Zanim sympatyczna zielona żabka będzie mogła skakać w trawie,najpierw jest kijanką.Kijanka to larwa żaby podobna do czarnej nutki z ruchliwym ogonkiem.Aby Nasze oczy cieszyły kolorowe motyle,najpierw muszą przejść przez etap larwy,czyli gąsienicy.Trudno uwierzyć,że z takiego"robala"powstanie piękny motyl.

Krewetki

Gdy przyjrzycie się z bliska krewetkom,z pewnością zauważycie podobieństwo do raka.Nic dziwnego,gdyż te ciekawe stworzenia również należą do skorupiaków.Ich segmentowane ciało,tak jak u ich większego kuzyna,pokryte jest pancerzykiem.Mają podobne oczy umieszczone na słupkach,czułki,odnóża i ogon,ale ich szczypce są zazwyczaj malutkie.W zależności od gatunku krewetki bywają różnej wielkości i koloru.Zamieszkują zarówno wody słone,jak i słodkie.Zwierzęta te są wszystkożerne odżywiają się zarówno pokarmem roślinnym,jak i zwierzęcym.Same natomiast są pożywieniem dla wielu stworzeń,w szczególności dla ryb.Niektóre odmiany krewetek są zaliczane do ozdobnych i chętnie są hodowane przez ludzi w akwariach.Inne,większe,poławiane są przez rybaków i trafiają na Nasze stoły jako smaczne i zdrowe„owoce morza”.

Konik morski

Jeżeli grałeś kiedyś w szachy,to łatwo zgadniesz,dlaczego to niezwykłe stworzenie otrzymało taką nazwę.Jest rzeczywiście bardzo podobne do szachowego konika.Konik morski,inaczej nazywany pławikonikiem,jest rybą,ale znacznie różni się wyglądem od innych ryb.Najliczniej występuje w ciepłych morzach i oceanach,chociaż można go spotkać również w wodach słodkich.Ma chwytny,zakręcony ogonek,którym może trzymać się podwodnych roślin.Posiada tylko dwie płetwy:piersiową i grzbietową.Pożywienie pławikoników stanowi głównie plankton oraz ikra i larwy ryb.Odżywiają się,zasysając pokarm przez rurkowaty pyszczek.Zanim jednak coś zjedzą,uważnie oglądają swój posiłek.Samiec konika morskiego posiada torbę lęgową,do której samiczka składa ikrę czyli rybie jajeczka.Ikrą opiekuje się więc tata,który nosi je w torbie aż do wyklucia,przez okres około 6 tygodni.Koniki morskie są zagrożone wyginięciem.

Kijanki

Czy kijanka ma coś wspólnego z kijem?Wcale nie.Kijanka to maleństwo żaby.Kiedy żaby chcą mieć dzieci,składają pod wodą jajeczka,które nazywamy skrzekiem.Takie jajeczka wyglądają jak maleńkie,galaretkowe kulki i nie przypominają w niczym ptasich jajek.Ze skrzeku wykluwają się maciupeńkie,czarne żyjątka,które wyglądają jak przecinki albo nutki.Dopiero kiedy zaczynają rosnąć,stają się podobne do dorosłej żaby.Znika ich ruchliwy ogonek,a wyrastają im płetwiaste łapki.I kto by powiedział,że z takiego niepozornego"przecinka"wyrośnie urodziwa żabka?

Kawka

Ta kawka nie ma nic wspólnego z aromatyczną kawą,jaką parzycie.Kawka to bardzo popularny w Polsce ptak o wielkości zbliżonej do gołębia.Nie odlatuje na zimę i można ją spotkać praktycznie wszędzie tam,gdzie szuka pokarmu.Nie jest specjalnie wymagająca,lubi dżdżownice i owady,ale chętnie przylatuje do karmników i szuka resztek na wysypiskach śmieci.Kawki są bardzo towarzyskie i zwykle żyją w niewielkich grupach.Uchodzą za bardzo inteligentne ptaki i są troskliwymi rodzicami.Jeżeli młode,które nie potrafi jeszcze latać,wypadnie z gniazda,mama i tata nie porzucają go,tylko przynoszą mu pokarm do czasu,aż stanie się samodzielne.Pamiętajcie,że nie każdy czarny ptak to wrona.Kawka jest mniejsza i ma wyraźnie jaśniejszy kark.

Kałamarnice

Kałamarnice to mięczaki zaliczane do głowonogów.Patrząc na nie,rzeczywiście mamy wrażenie,że dziesięć ramion,jakie posiadają,wyrasta im bezpośrednio z głowy.Ich dziwna budowa ciała,duże oczy i macki zaopatrzone w mnóstwo przyssawek,zawsze budziły u ludzi zainteresowanie i lęk.Marynarze opowiadali o nich legendy.Są także bohaterkami filmów i bajek.Zwierzęta te w sytuacji zagrożenia wydzielają do wody ciemny płyn,nazywany naturalnym atramentem.Jeszcze nie tak dawno w szkołach używało się szklanych pojemników na atrament,które nazywano kałamarzami.Stąd właśnie wywodzi się nazwa"kałamarnice".

Jeżowce

Na Naszej planecie istnieje wiele kolczastych stworzeń,np.dobrze Nam znane jeże,które są niewielkimi ssakami lądowymi.Pod wodą również można spotkać zwierzęta zaopatrzone w kolce m.in.jeżowce.Są one kulistymi lub lekko spłaszczonymi mieszkańcami mórz.Ich charakterystyczną cechą jest duża liczba ruchomych kolców.Struktury te mogą być połączone z gruczołami jadowymi wytwarzającymi bardzo silne toksyny.Z tego powodu nadepnięcie na jeżowca może być niezwykle bolesne i groźne trucizna jadowitych gatunków należących do tej grupy zwierząt może powodować m.in.trudności w oddychaniu i drgawki.Dlatego gdy wypoczywacie nad brzegiem ciepłego morza,w którym żyją te ciekawe zwierzęta,wchodźcie do wody w specjalnych,gumowych butach.

Jelonek rogacz

Już widzę,jak wyobrażacie sobie słodkiego jelonka o miękkiej,aksamitnej sierści co to,to nie.Jelonek rogacz nie ma nic wspólnego z rogatymi ssakami oprócz tego,że również zamieszkuje lasy liściaste,najchętniej dębowe.Jelonek rogacz jest jednym z największych chrząszczy żyjących w Polsce.To ciemnobrązowy owad,który posiada błoniaste skrzydła i potrafi latać.Samce tego gatunku mają do 7,5 cm długości,a ich cechą charakterystyczną jest okazałe„poroże”.Te niby-rogi to tak naprawdę żuwaczki,które służą owadom do rozdrabniania pokarmu.Samce jelonków rogaczy używają ich w walkach,które toczą między sobą w okresie godowym.Żuwaczki samic są normalnych rozmiarów wyglądają jak żuwaczki innych owadów.Dorosłe jelonki rogacze żywią się sokiem drzew.Ich larwy natomiast żyją w spróchniałych dębach i odżywiają się szczątkami roślin.Te piękne,rzadko spotykane owady są objęte ochroną gatunkową.

Jama chłonąco-trawiąca

Wiecie już,że czasem ciała zwierząt mają zaskakujące formy,np.u ukwiałów,które przypominają podwodne kwiaty.Pewnie nie raz zastanawialiście się,jak jedzą takie dziwolągi?Przecież nie mają głowy,zębów,paszczy,ani tak jak ludzie ust,przełyku i żołądka.Ciała tych zwierząt posiadają bardzo prostą budowę i często głównym jej elementem jest otwór gębowy,prowadzący do jamy,w której zwierzę trawi zdobyty pokarm.Drobniutkie żyjątka są zwabiane przez czułki,parzydełka i ramiona wprost do tej sprytnej pułapki.W ten przedziwny sposób odżywia się grupa zwierząt zwanych jamochłonami,należą do nich np.koralowce,gąbki i meduzy.

Jajko

Niektóre zwierzęta żyjące na Ziemi wykluwają się z jajek.Wśród ptaków najmniejsze jajeczka składają kolibry,a największe strusie.Jajko to komórka jajowa,z której może rozwinąć się nowe życie.Z zewnątrz jajko otoczone jest sztywną,wapniową skorupką lub skórzastą osłoną np.u gadów.Kolejna delikatniejsza osłonka w środku oraz wodniste białko zabezpieczają kulę żółtkową oraz tarczkę zarodkową,z której może powstać młode zwierzątko(nazywane w pierwszej fazie rozwoju zarodkiem).Przez skorupkę do wewnątrz przedostaje się tlen,a żółtko służy zarodkowi jako źródło substancji odżywczych.Kiedy samica ptaka lub gada złoży jaja,zagrzebuje je w ziemi albo wysiaduje,aby zapewnić młodemu odpowiednią do rozwoju temperaturę.Kiedy malec urośnie i nabierze sił,rozbija skorupkę i wykluwa się z jajka.Nie obawiajcie się jednak,że wraz z pyszną jajecznicą zjadacie małe ptaszki,gdyż zarodek może się rozwinąć tylko w zapłodnionym jaju ale to już zupełnie inna historia.

Jad

Niektóre zwierzęta,żyjące na Naszej planecie,są jadowite.Co to oznacza?W ciele tych zwierząt znajdują się specjalne gruczoły,w których wytwarzana jest toksyna,czyli trucizna,nazywana jadem.Może mieć ona różną moc.Niektóre z tych stworzeń mają jad tak silny,że mogą powalić nawet słonia,inne spowodują tylko ból lub czasowy paraliż.Toksyna jest wstrzykiwana do ciała ofiary przy pomocy żądeł,kolców,ostróg lub zębów jadowych.Zwierzęta używają jadu do obrony lub polowania.Do jadowitych stworzeń należy m.in.wiele gatunków węży i pająków.Jadowite są również jeżowce,płaszczki,skorpiony,osy,pszczoły i dziobaki,a także niektóre gatunki ślimaków.

Gżegżółka

Jest to słowo,które spędza sen z powiek wszystkim,którzy nie lubią ortografii.Cóż to więc za stworzenie?Otóż gżegżółka to ludowa nazwa kukułki.W dawnej Polsce nazywano ją także zazulą.Jest ptakiem wędrownym zamieszkującym zadrzewione tereny.Żywi się owadami i larwami motyli.W Naszym kraju kukułka jest pod ścisłą ochroną.Często słyszymy latem jej charakterystyczny głos,który tak spodobał się ludziom,że skonstruowali zegary z kukającymi sztucznymi ptaszkami.Kukułki słyną z tego,że składają jaja do gniazd innych ptaków i same nie opiekują się potomstwem.Pisklęta,po wykluciu,wyrzucają z gniazda jajka gospodarzy,a przybrani rodzice wychowują je jako swoje.

Grzechotka

To nie tylko zabawka dla maluszków.W grzechotkę zaopatrzone są także niektóre gatunki węży,nazywane grzechotnikami.Mały grzechotnik nie posiada jeszcze tego ciekawego narzędzia.Tworzy się ono stopniowo z dużej łuski ogonowej.Po każdej wylince(zmianie starego naskórka na nowy)powstaje kolejny pierścień grzechotki,którą wąż będzie potrząsał w sytuacji zagrożenia.Grzechotniki,choć jadowite,nie należą do zbyt agresywnych i atakują tylko w celu zdobycia pokarmu lub w razie poważnego niebezpieczeństwa.Najpierw jednak wolą ostrzec i wystraszyć napastnika,poruszając swoją grzechotką.

Gąbki

Pewnie otworzycie usta ze zdumienia,dlaczego w ciekawostkach dotyczących zwierząt pojawia się takie hasło?Każdy z Nas ma przecież w łazience gąbkę,którą pucuje się z przyjemnością podczas kąpieli.Ale to nie przypadek.Gąbki to zwierzęta!Oczywiście nie te zrobione ze sztucznego tworzywa.Są to prymitywne organizmy,bez tkankowe,nie posiadające żadnych narządów.Za wszystkie czynności życiowe odpowiedzialne są zróżnicowane komórki,które tworzą ciała gąbek.Gąbki występują w wodach całej kuli ziemskiej,przeważnie w morzach i oceanach.Budują olbrzymie kolonie liczące nawet 50000 osobników i mogą żyć na głębokości do 9000 metrów.Wchłaniają szczątki obumarłych roślin i zwierząt,przez co pełnią rolę naturalnych filtrów.Dorosłe gąbki żyją zazwyczaj przymocowane do przybrzeżnych skał.Nie mogą uciekać,ale za to potrafią wytwarzać toksyny odstraszające drapieżniki.Od wieków naturalne gąbki są wykorzystywane przez człowieka,np.w medycynie.

Drapieżniki

W naturze występuje wiele gatunków zwierząt,które aby żyć,muszą zabijać.Taką właśnie grupę zwierząt nazywamy drapieżnikami.Pomyślicie pewnie,że to okrutne,ale pamiętajcie o tym,że każde stworzenie na Ziemi ma prawo do życia.Jeśli nadal czujecie,że nie lubicie drapieżców,to wyobraźcie sobie głodne,małe lwiątka,niedźwiadki lub wilczki czekające na powrót swojej mamy.Jak wiecie,ludzie także kiedyś polowali,nie zawsze przecież istniały sklepy,w których można było kupić mnóstwo jedzenia.Drapieżniki polują na różne sposoby:samotnie albo w grupie,budując pułapki lub przywabiając swoje ofiary podstępem.Nie martwcie się jednak,inne zwierzęta wiedzą o istniejącym niebezpieczeństwie i potrafią często skutecznie się bronić.Dzięki temu w przyrodzie zostaje zachowana równowaga,niezbędna do życia wszystkim gatunkom.Drapieżnikami są zarówno duże,jak i małe zwierzęta,które zupełnie nie przypominają krwiożerczych bestii.Wasi domowi pupile:pieski i kotki także musiałyby polować,gdyby nie czekała na nich zawsze miseczka pysznej karmy.

Ćmy

Ćmy to motyle prowadzące nocny tryb życia.Większość dziennych motyli zachwyca Nas swoimi kolorami.Lubimy je obserwować i fotografować.Tymczasem ćmy niesłusznie są mniej lubiane,a u niektórych ludzi wzbudzają nawet lęk.Nie należy się ich bać,gdyż są zupełnie nieszkodliwe dla człowieka.Od motyli dziennych różnią się zazwyczaj budową czułków.Ich ciała są bardziej owłosione i grubsze,a kolor ciała mniej rzuca się w oczy.To zrozumiałe,gdyż ćmy muszą zapewnić sobie bezpieczeństwo w ciągu dnia,kiedy śpią.Dlatego ich ubarwienie stanowi ochronny kamuflaż.Niektóre gatunki nocnych motyli są naprawdę piękne.Wszyscy wiedzą,że nocą ćmy lecą w kierunku światła i największą ich ilość można zobaczyć wokół zapalonych lamp,świec czy przy ognisku.Do dziś naukowcy nie znają dokładnie przyczyn takiego zachowania tych zwierząt.

Człekokształtne

Jak sama nazwa wskazuje,są to zwierzęta najbardziej przypominające człowieka spośród wszystkich innych gatunków żyjących na Ziemi.Należą do nich wielkie małpy z rodzin gibonowatych i orangutowatych:szympansy,goryle,gibbony i orangutany.Są one najbliżej spokrewnione z ludźmi.Charakteryzują się dużym wzrostem,dobrze rozwiniętym mózgiem i brakiem ogona.Mają podobny do Nas układ zębów,wzrok skierowany do przodu i pięciopalczaste,zręczne dłonie,których palce zakończone są paznokciami.Posiadają dużą inteligencję,potrafią robić miny i gestykulować rękoma,dzięki czemu doskonale się porozumiewają.Zwykle chodzą na czterech kończynach lub podpierają się palcami rąk,a ich ciało jest znacznie bardziej owłosione od ludzkiego.Żyją w rodzinnych grupach,a swoje dzieci bardzo długo otaczają troskliwą opieką,przekazując im całe życiowe doświadczenie.

Czarny diabeł morski

Zwierzę to nie ma nic wspólnego z diabłami.Czarnym diabłem morskim nazwano rybę żyjącą w oceanicznych głębinach ze względu na jej charakterystyczny wygląd.Jest to niewielkie stworzenie należące do rzędu żabnicokształtnych samica mierzy zaledwie kilkanaście centymetrów długości,a samiec jest jeszcze mniejszy.Żyjąc na głębokości od kilkuset do kilku tysięcy metrów,gdzie panują całkowite ciemności,ryba ta wykształciła ciekawy organ na jej głowie znajduje się długi słupek,z którego zwisa własna„latarenka”,tzw.wabik.Służy ona do zwabiania zdobyczy,która podążając za światełkiem,wpada wprost do paszczy czarnego diabła morskiego.

Żywica

Wbrew swojej nazwie nie jest to żadne żyjątko,tylko płyn.To substancja produkowana przez niektóre rośliny głównie przez drzewa.Gdy się skaleczysz,z rany wypływa krew,która następnie zasycha.W ten sposób powstaje strupek,który ochrania zranione miejsce.W podobny sposób działa żywica.Jeżeli przyjrzycie się z bliska gałęziom,szyszkom,igłom lub pniom roślin iglastych,z pewnością dostrzeżecie gdzieniegdzie kleistą ciecz o intensywnym zapachu.Krople żywicy pojawiają się w miejscach,w których drzewo zostało uszkodzone i tworzą„strupek”.Żywica posiada wiele cennych właściwości.Jest składnikiem niektórych leków i kosmetyków,a także…biżuterii.Czy wiecie,że bursztyn to żywica,która powstała przed milionami lat?

Żywe kamienie(litopsy)

Nie dajcie się zmylić to wcale nie kamienie,tylko bardzo sprytne rośliny.Żyją na pustyniach i mają tylko dwa listki magazynujące wodę.Rosną tuż przy ziemi i swoim wyglądem przypominają leżące dookoła nich kamyki.Zwierzęta roślinożerne nie zjadają ich tylko dlatego,że po prostu ich...nie widzą.

Zioła

Dawno,dawno temu,kiedy ludzie nie znali jeszcze tabletek,antybiotyków,szczepionek i zastrzyków,musieli radzić sobie z chorobami,wykorzystując to,co dała im natura.Obserwowali więc przyrodę i poznawali działanie roślin na organizm człowieka.Okazało się,że wiele spośród nich posiada właściwości lecznicze.Ziołami mogą być całe rośliny lub tylko ich części,np.kwiaty,liście,korzenie,owoce.Obecnie wykorzystywane są nie tylko w leczeniu wielu chorób i dolegliwości,ale także w kosmetyce i jako przyprawy do potraw.Z ziół przygotowuje się syropy,nalewki,napary,herbatki,olejki aromatyczne,pastylki,a nawet cukierki.Pamiętajcie jednak,że aby móc bezpiecznie stosować zioła,należy się na nich dobrze znać,ponieważ źle używane,mogą nawet poważnie zaszkodzić.W dawnych czasach ziołom przypisywano właściwości magiczne,ich zbieraniu towarzyszyły często tajemnicze rytuały.Dziś wiemy,iż było to konieczne,ponieważ aby rośliny te miały jak najlepsze właściwości muszą być zbierane o określonej porze roku,dnia,a nawet w odpowiedniej fazie księżyca.Do dziś zbiera się zioła dziko rosnące,ale niektóre gatunki pochodzą z upraw.Tak więc gdy rozboli Was brzuch, zaparzcie herbatkę z mięty lub rumianku,a na przeziębienie wypijcie syrop z malin albo dzikiej róży.Za to w kuchni do makaronu dodajcie pachnącej bazylii,a do żurku wrzućcie szczyptę aromatycznego majeranku.

Tulipanowiec

Tulipany kto ich nie zna?Te piękne,wiosenne kwiaty są bardzo popularne i lubiane.Ale co mają wspólnego z tulipanowcem?No cóż,niewiele.Tulipanowiec to szybko rosnące drzewo liściaste,które swoją nazwę zawdzięcza kwiatom,podobnym właśnie do tulipanowych kielichów.To piękne drzewo ma soczyście zielone liście o ciekawym kształcie,które jesienią staja się żółciutkie.Może dorastać nawet do 30 metrów,więc nie nadaje się raczej do małych ogródków.W Ameryce korzeń tego drzewa używany jest jako przyprawa,a jego kora posiada właściwości lecznicze.Drewno natomiast jest materiałem do wyrobu mebli,ozdobnych przedmiotów i instrumentów muzycznych.

Trupie kwiaty

Kwiaty kojarzą Nam się zazwyczaj z pięknym zapachem.Wyobraźcie sobie jednak,że największe kwiaty na świecie okropnie śmierdzą.Wydzielają woń gnijącego mięsa,zdechłych myszy lub psujących się ryb,aby zwabić do siebie muchy.Muchom ten zapach bardzo się podoba i chętnie zapylają kwiaty.Obydwa te olbrzymy są roślinami tropikalnymi żyjącymi w lasach Borneo i Sumatry.Jeden z nich to dziwidło wyrasta z bulwy o ciężarze od 30 do 120 kg!Kwiat zakwita zawsze w nocy,na dwa trzy dni.Drugim jest raflezja tropikalna roślina,która nie ma liści,łodygi ani korzeni i pasożytuje na krzewach.Jej mięsisty kwiat ma ok.metra średnicy i może ważyć nawet 10 kg.

Szafirki

Tę nazwę znają doskonale i ogrodnicy i jubilerzy.Wczesną wiosną w ogródkach można zobaczyć śliczne,niebieskie lub niebieskofioletowe kwiatki zebrane w gęste grona na krótkich łodyżkach.Wyrastają one z cebulek sadzonych w ziemi jesienią.Szybko się rozrastają,tworząc cudowne szafirowe dywany.Można je hodować także w doniczkach.Pięknie wyglądają jako małe bukieciki wykorzystywane np.do ozdoby stołu.A skąd znają tę nazwę jubilerzy?Czy sadzą szafiry w swoich ogródkach?Ależ skąd :).Szafiry to szlachetne kamienie,których używa się w jubilerstwie do wyrobu biżuterii.  Z szafirkami łączy je intensywny,niebieski kolor.

Szachownica

Nie będzie tu mowy o planszy służącej do popularnej gry w szachy.Szachownice to grupa roślin liliowatych,które przepięknie kwitną i mogą stanowić ozdobę Naszych ogródków.W naturze można je spotkać na terenach Europy,Azji i Ameryki Północnej.Do tej grupy należy około 100 gatunków.Szachownice mogą osiągać wysokość od 20 do ok.100 cm.Mają bardzo dekoracyjne,zwisające w dół,duże kwiaty.Ich nazwa pochodzi zapewne od wzoru,jaki natura stworzyła na płatkach szachownicy kostkowanej.

Sukulenty

Sukulenty czy słyszeliście już kiedyś taką nazwę?Brzmi jak zaklęcie czarnoksiężnika,a tak naprawdę oznacza grupę niezwykłych roślin.Rośliny te przystosowane są do życia w trudnych warunkach:w miejscach,gdzie jest gorąco,sucho i gdzie bardzo rzadko padają deszcze.Sukulenty potrafią bronić się przed upałem różnymi sposobami:gromadząc zapasy wody w swoich liściach lub łodygach,sięgając korzeniami bardzo głęboko do podziemnych zapasów wilgoci,ograniczając parowanie lub przeczekując największe upały w ukryciu pod powierzchnią ziemi.Czasem do życia wystarczają im kropelki mgły albo rosy.Jak się domyślacie,te sprytne rośliny rosną na terenach pustynnych lub skalistych.Do grupy sukulentów zaliczamy gatunki,które nieraz bardzo różnią się od siebie wyglądem,np.kaktusy,aloesy,grubosze,rojniki czy„żywe kamienie”.

Storczyki

Storczyki to rośliny posiadające jedne z najpiękniejszych i najciekawszych kwiatów na Ziemi.Nazywane są również orchideami.Prawdopodobnie rosły na Naszej planecie już w epoce dinozaurów.Choć można je spotkać prawie w każdej części świata(oprócz krain wiecznego śniegu i lodu),to większość z nich kocha ciepłe i tropikalne klimaty.Mogą rosnąć na kamienistej glebie,w ziemi,w lasach i na łąkach bądź wplatać się w drzewa.Kwiaty storczyków zachwyciły ludzi swoją urodą,dlatego wyhodowano już ponad 100 tysięcy ich ozdobnych odmian.Zawsze są wspaniałym prezentem z okazji urodzin czy imienin,a panny młode kochają ślubne bukiety z orchidei.

Sekwoja

Czy wiesz,że sekwoje to drzewa olbrzymy?Rosną w nielicznych już miejscach na świecie,głównie w lasach Ameryki.Dorastają nawet do 115 metrów to więcej niż wynosi długość dużego boiska do piłki nożnej.  Sekwoje należą także do najstarszych roślin na Ziemi,a niektóre żyjące jeszcze staruszki mają powyżej 2000 lat.Gdyby wydrążyć pień takiego drzewa,mogłoby w nim powstać całkiem przytulne mieszkanko.

Rzęsa drobna

Nie ma nic wspólnego z rzęsami wyrastającymi na Naszych powiekach.Rzęsa,o której mówimy,to jedna z najmniejszych roślin zielnych na świecie.Rośnie w licznych skupiskach na powierzchni wody.Jej listki są bardzo drobne,a maleńkie korzenie unoszą się wraz z nimi i wcale nie wrastają w podłoże.Te drobne,pływające rośliny lubią słońce,ale znoszą także zacienienie.Szybko się rozmnażają i w ciepłej porze roku mogą pokrywać nawet całą powierzchnię niewielkich zbiorników wodnych.Rzęsa drobna jest smakołykiem dla wielu zwierząt.Posiada też zdolność oczyszczania wody.

Rzep

Znacie takie powiedzenie„uczepił się,jak rzep psiego ogona”?Jest ono naprawdę z życia wzięte.Rzepami lub„dziadami”nazywamy bowiem koszyczki kwiatowe takich roślin,jak oset lub łopian.Mają one kulisty kształt i są pokryte maleńkimi,haczykowatymi szczecinkami.Dzięki nim łatwo przyczepiają się do sierści zwierząt i w ten sposób„podróżują”,rozsiewając nasiona.Czasem dzieci lubią rzucać rzepami dla zabawy.Pamiętajcie jednak,aby omijać głowę,gdyż z włosów naprawdę trudno je wyplątać.Nie mylcie jednak rzepów z rzepą,bo to już zupełnie inna roślina.Dzięki obserwacji przyczepnych rzepów,ludzie wymyślili taśmy,których używa się powszechnie w przemyśle odzieżowym,np.do zapinania kurtek, butów…Jeżeli nie lubicie zawiązywać sznurowadeł,możecie nosić kapcie zapinane na rzepy.

Różanecznik

Kto z Was nie słyszał o różach chyba każdy?Wszyscy wiedzą,że róże to wspaniałe kwiaty,ale różanecznik czy to nie to samo?Różaneczniki,inaczej nazywane rododendronami,to bogaty w gatunki rodzaj krzewów.W naturalnym środowisku występują głównie w górskich lasach Azji oraz Ameryki Północnej i Środkowej.Lubią cieniste miejsca i wilgotne powietrze.Do różaneczników zaliczają się azalie,posiadające miękkie,lekko owłosione liście,które zrzucają na zimę.Pozostałe rododendrony zachowują zielone liście przez cały rok.Jeżeli macie je w swoim ogrodzie,to pamiętajcie,że jesienią warto je okryć,gdyż nie lubią mroźnego wiatru.Przemarznięte różaneczniki mogą nie zakwitnąć byłaby to wielka szkoda,bo krzewy te słyną ze wspaniałych,barwnych kwiatów.

Rosiczka

Za tą delikatną nazwą kryje się roślina,która żywi się owadami.Wabi je słodkimi kropelkami cieczy,jaką wytwarzają jej liście.Gdy ofiara dostaje się w taką lepką pułapkę,nie ma już dla niej ratunku.I kto by pomyślał,że rośliny też bywają drapieżne...