24 kwi 2012

Czy powinniśmy zmieniać krajobraz?

Wiele działań podejmowanych dla korzyści ludzkości obraca się przeciwko nam.Np.budowanie tam i zmienianie biegu rzek może być użyteczne przy nawadnianiu obszarów pustynnych.Jednakże tracimy wiele tej wody,gdy wyparowuje ona z powierzchni ziemi a reszta zapasu zostaje uwięziona w mule.

Czy pogodę da się przewidzieć?

Na przestrzeni wieków naukowcy nauczyli się rozpoznawać różne wzorce pogodowe,które są bardzo użyteczne w prognozowaniu pogody.Stacje meteorologiczne na całym świecie mogą sprawdzać ten wzorzec z dnia na dzień.W dzisiejszych czasach możemy obserwować zbliżające się fronty lub burze,dzięki zdjęciom satelitarnym dającym możliwość całkowitego wglądu w powiększające się wzorce pogodowe.

Z czego zbudowane są chmury?

Chmury znajdujące się najwyżej składają się z kryształków lodu,przez co sprawiają wrażenie wiotkich i pierzastych.Większość chmur zbudowana jest z kropelek wody.Wyróżnia się np.chmury warstwowe-„stratusy”,oraz chmury kłębiaste,zwane”cumulusami”.Chmury zazwyczaj są koloru białego,ale gdy są gęste przybierają ciemną,szarą barwę.

Co nadaje niebu barw?

Przez większość czasu niebo jest koloru błękitnego.Dzieje się tak dlatego,że różne barwy białego światła słonecznego zostają rozproszone przez gazy,znajdujące się w atmosferze,a błękitna część odbija się na Ziemi.Przy ładnej pogodzie,kiedy powietrze jest nieruchome,zachodzące słońce wydaje się być czerwone.Jest to spowodowane odbijaniem się promieni słonecznych od cząsteczek pyłu,wiszących w powietrzu.Czerwone niebo o świcie spowodowane jest odbijaniem się światła słonecznego od kropelek wody i informuje nas,że tego dnia będzie padać.

Jak powstają rzeki?

Woda wyparowuje z powierzchni oceanów i przemieszcza się w głąb lądu,gdzie zagęszcza się w postaci chmur i spada na ziemię jako deszcz.Woda deszczowa wsiąka w ziemie i powraca do źródeł.Strumienie płynące od źródeł łączą się ze sobą,tworząc w rezultacie rzeki,które kończą swój bieg w morzach i oceanach.Największe rzeki na świecie znajdują się w strefach tropikalnych,gdzie opady deszczu są regularne i obfite.

Jak powstają wodospady?

W górnym biegu rzeki niszczą swoje dna.Kiedy rzeka uderza w twardą skałę,przepływa ponad nią,niszcząc znajdujące się poniżej i powyżej miękkie skały.Gdy woda opada z krawędzi skały,powstaje wodospad.Ostatecznie i twarda skała ulega zniszczeniu i wodospad nie ma już stromego spadku.Wówczas rzeka zaczyna opadać wokół skały,formując kaskadę.

Lasy

Las to obszar o dużym natężeniu rosnących drzew.Lasy znajdują się regionach,które posiadają sprzyjające warunki do wzrostu drzew oraz znajdujących się na wysokościach gdzie ten wzrost jest jeszcze możliwy.Lasy dzielimy na rodzaje w zależności od rejonu klimatycznego,w którym się znajdują.Istnieją trzy główne rodzaje lasów:tropikalne,ze strefy umiarkowanej oraz rejonów północnych.Wśród tych rodzajów lasów możemy wyszczególnić jeszcze wiele ich typów.
  • Mauna Kea na Hawajach to najwyższa góra.Jej wysokość liczy się od dna morskiego. 
  • Pustynia Atakama położona jest wzdłuż wybrzeża Chile nad Pacyfikiem. 
  • Wodospad Khone to najwyższy wodospad.Rozciąga się on na obszarze 10,7 km na rzece Mekong pomiędzy Laosem a Kambodżą 
  • Morze Kaspijskie to największe na świecie słone jezioro o powierzchni ponad 229000 km2.

Suche pustynie

Pustynie nazywane również jałową ziemią to regiony,które otrzymują mniej opadów atmosferycznych niż oddają wody w wyniku parowania z powierzchni.

Skały

Składają się głównie z materiałów.W skład ich może wchodzić tylko jeden rodzaj minerału lub może to być mieszanina wielu rodzajów.W zależności od sposobu w jaki powstały skały możemy powiedzieć,że są wulkaniczne,osadowe,metamorficzne(przeobrażone).

Szerokość i długość geograficzna

Każde miejsce na Ziemi posiada swoją szerokość i długość geograficzną.Są to po prostu dwa kąty mierzone w stopniach,minutach i sekundach.Ich symbole to(„,’,.)np.35.43’9”znaczy kąt o wymiarze 35 stopni,43 minuty i 9 sekund.

Globus

Globus przedstawia Ziemię i pokazuje wszystkie miejsca na niej się znajdujące.

A więc właściwie,co to jest geografia?

To znacznie więcej niż nauka o Ziemi.Geografia zajmuje się wszystkim co żyje na Ziemi,w tym także ludźmi.

Fakty o fotosyntezie

Proces fotosyntezy odbywa się głównie w chloroplastach.Energia słoneczna zamieniana jest w energię chemiczną przez chlorofil.Istnieją dwa rodzaje reakcji-zależna od światła słonecznego i niezależna od światła słonecznego.
Wpływ na fotosyntezę mają:
  • Temperatura
  • Natężenie światła
  • Długość fali świetlnej i poziom dwutlenku węgla

Energia geotermiczna

Energia geotermiczna pochodzi z rozkładu radioaktywnego procesu zachodzącego w jądrze Ziemi,ogrzewając ją od środka ku powierzchni oraz od strony Słońca w kierunku powierzchni.

Energia wiatru

Wiatr powstaje w wyniku nierównomiernego ogrzewania Ziemi przez Słońce.Energia kinetyczna wiatru może być wykorzystywana do poruszania turbin wiatrowych.Siła wiatru jest odnawialna i jest jednym z nielicznych źródeł energii przyczyniających się do niszczenia gazów powstających w wyniku efektu cieplarnianego,gdyż usuwa ona energię bezpośrednio z atmosfery bez produkcji dodatkowej ilości gazów efektu cieplarnianego takich jak dwutlenek węgla czy metan.

Energia wodna

Ponieważ woda jest prawie tysiąc razy cięższa od powietrza,nawet mały strumyk z płynącą wodą potrafi wyzwolić wielkie ilości energii,w skład której wchodzą dwa rodzaje energii-energia kinetyczna oraz energia potencjalna.Woda jest głównym źródłem mocy hydroelektrycznej,która jest produkowana(generowana)przez spadającą lub płynącą szybko wodę.

Rafy koralowe

Rafy koralowe to najbardziej biologicznie zróżnicowane ekosystemy oceanu.Koralowce to również zwierzęta morskie.Działalność człowieka zagraża tym morskim lasom.

Nosorożce

Nosorożce są gatunkiem najbardziej zagrożonym.Są jednym z największych ssaków wolno żyjących i odgrywają istotną rolę w ekosystemach.

Tygrysy

Tygrys słynący z dzikości i niezaprzeczalnego piękna ma przed sobą niepewną przyszłość ze względu na rosnące zagrożenie zarówno naturalne jak i ze strony człowieka.

Zanieczyszczenie hałasem(hałas)

To zakłócenie w środowisku spowodowane przez zbędne dźwięki wyprodukowane przez człowieka.Środki transportu,samoloty,motory,itd.są największym źródłem zanieczyszczenia hałasem.Pozostałe źródła to fabryki,systemy muzyczne z nagłośnieniem,itp.Ten rodzaj zanieczyszczenia ma negatywny wpływ zarówno na zdrowie jak i zachowanie.

Zanieczyszczenie powietrza

Powietrze to bezmierne zasoby wykorzystywane przez organizmy żywe.Ma ono zdolność samo regeneracji.Zanieczyszczenie powietrza na całym świecie jest główną przyczyną zgonów oraz chorób układu oddechowego.Największym źródłem emisji zanieczyszczenia są środki ruchome,głównie samochody.Dostępną,aktualnie najszybszą metodą poprawy jakości powietrza jest szersze zastosowanie paliwa etanowego oraz większe wykorzystywanie łączonej technologii w pojazdach.

Cykl wodny

Ruch wody przez różne stadia nazywany został cyklem wodnym lub używając języka technicznego,cyklem hydrologicznym.Jest to nieustająca cyrkulacja wody w obszarze hydrosfery ziemskiej i jest ona stymulowana promieniowaniem słonecznym.Na początku cyklu woda w stanie zamrożenia czyli lód topi się i zmienia się w wodę.Następnie paruje,a więc staje się gazem aby wreszcie spaść na ziemię jako deszcz.

Ekosystem gleby

Gleba jest ekosystemem składającym się z roślin i zwierząt.Jedne i drugie mają w różnym stopniu wpływ na skład i strukturę gleby.Korzenie roślin czerpią energię do wzrostu z cukrów w procesie fotosyntezy.Zwierzęta,ich odchody i gleba stanowią jakby współdziałającą ze sobą drużynę w procesie recyklingu,co w efekcie prowadzi do użyźnienia gleby.

Gleba

Glebę możemy określić jako most pomiędzy żywymi i nieożywionymi organizmami.Jest to warstwa litosfery znajdująca się na powierzchni Ziemi,na którą mają wpływ czynniki atmosferyczne.Gleby mają kluczowe znaczenie dla życia na Ziemi ponieważ stanowią podłoże dla rosnących roślin,a te z kolei są źródłem żywności i tlenu,ponieważ pochłaniają dwutlenek węgla i azot.

Wybuch słoneczny

Wybuch słoneczny ma miejsce,gdy Słońce nagle uwalnia duże ilości promieniowania słonecznego,które znacznie przekraczają normę.Istnieją teorie,które mówią,że dodatkowe promieniowanie może spowodować awarie technicznych systemów komunikacyjnych na całym świecie i podnieść znacznie temperaturę na naszej planecie.

Tsunami

Tsunami to gigantyczna fala wody o wysokości nawet 15 m,która płynie w kierunku wybrzeża danego terenu.Nazwa pochodzi z języka japońskiego i oznacza port i falę.Tsunami mogą wywołać podmorskie trzęsienia lub osunięcia ziemi.

Wybuchy wulkanów

Ta katastrofa naturalna spowodowana jest wybuchem wulkanu.Wybuchy te mogą się wahać od codziennych małych erupcji do bardzo sporadycznych super eksplozji,które powodują wielkie zniszczenia.Największa eksplozja wulkaniczna miała miejsce w Indonezji,gdy wulkan Krakatoa wyrzucał kamienie w górę na wysokość 55 kilometrów.

Fala upałów

Cechą charakterystyczną fali upałów jest wysoka temperatura powietrza,która jest ekstremalna i niezwykła dla obszaru w którym się pojawia.Fala gorąca jest zjawiskiem rzadkim i aby miała miejsce muszą wystąpić szczególne warunki pogodowe.Te warunki mogą także spowodować odwrócenie naturalnego porządku temperatur na danym terenie.

Powódź

Powódź jest naturalną klęską żywiołową,spowodowaną zbyt dużą ilością wody w danym miejscu.Przyczyną powodzi mogą być długotrwałe opady deszczu,szybkie topnienie dużych ilości śniegu lub wylew rzek,spowodowany dużymi opadami,lub przerwaniem tam zbudowanych przez człowieka.

Trzęsienie ziemi

Trzęsienie ziemi to nagły uskok lub przesunięcie platformy tektonicznej w ziemskiej skorupie.Na powierzchni przejawia się to przesuwaniem i wstrząsami gruntu i może znacznie uszkodzić budynki,zależnie od intensywności trzęsienia.Ponadto może ono wywołać wtórne katastrofy,takie jak tsunami i wybuchy wulkanu.

Zadymka i zawieja śnieżna

Zawieja to zimowa burza,w której pada śnieg.Taka burza,z wiatrem o prędkości większej niż 50 km/godz.,dokuczliwie ogranicza widoczność.Mówimy na nią zadymka.Skutkiem ataku zadymek i zawiej są wypadki na drogach.

Kwiat

Kwiat jest strukturą służącą do rozmnażania,którą posiadają kwitnące rośliny.W budowie kwiatu znajdziemy narządy rozrodcze.Ich funkcją jest produkcja nasion,z których powstają nowe rośliny.

Iglaste lub wąskolistne


Drzewa iglaste mają małe pokryte woskiem liście.

Liściaste lub szerokolistne

Rośliny liściaste,głównie drzewa i krzewy to te,które gubią liście w określonej porze roku.

Klasyfikacja roślin

Rośliny dzielą się na następujące grupy:
  • Algi 
  • Mszaki 
  • Nagonasienne 
  • Okrytonasienne 
  • Angiosperms

Liście

Pochłaniają światło słoneczne.Pobierają z powietrza dwutlenek węgla i dzięki promieniom słońca uwalniają tlen i parę wodną.

Korzenie

Są odpowiedzialne za przymocowanie rośliny do podłoża i za pobieranie wody i soli mineralnych z gleby.Korzeń składa się z korzenia głównego i korzeni bocznych.

Fakty o gadach

  • Błotnista okolica na Florydzie jest domem dla ponad miliona aligatorów 
  • Kobra królewska jest jednym z niewielu gatunków jadowitych węży,które opiekują się potomstwem.

Fakty o płazach

  • Żaba amerykańska(bullfrog)jest największą żabą na świecie.Najmniejsza jest natomiast żaba polna
  • Jaszczurki mają zdolność odbudowy utraconej kończyny lub ogona

Fakty o ptakach

  • Afrykańskie miodowody,krewni dzięcioła żywią się pszczelim woskiem
  • Gdy jest zimno,ptaki długonogie utrzymują ciepło stojąc na jednej nodze

Fakty o ssakach

  • Leopard najlepiej wspina się pośród wszystkich kotów
  • Najmniejszym ssakiem na świecie jest nietoperz Trzmielowy z Tajlandii

Grzyby

Ta grupa organizmów nie posiada chlorofilu i tkanki naczyniowej.Różni się znacznie kształtem i wielkością:od jednokomórkowca do wielokomórkowej masy.To królestwo obejmuje drożdże,pleśnie,śnieci i grzyby.

Charakterystyka żywych organizmów

  • Żyjące organizmy składają się z jednej lub więcej komórek
  • Rosną i potrzebują energii 
  • Adaptują się do środowiska 
  • Reagują na bodźce 
  • Rozmnażają się

Klimat

Polska leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego przejściowego.

Charakterystyczna roślina

Rośliną,charakterystyczną dla naszego kraju jest wierzba płacząca.To tylko jeden z 26 gatunków tego drzewa występującego w Polsce.Zwana jest też żałobną lub nagrobną.

Charakterystyczne zwierzę

Jednym z najbardziej charakterystycznych zwierząt polskich jest majestatyczny żubr.W Polsce żyje około 600 sztuk tych zwierząt.Są pod całkowitą ochroną.

Rzeki

Rzeki to zbiorniki płynącej wody.Znajdują się na każdym kontynencie z wyjątkiem Antarktydy.Rzeki są ważnym ogniwem w cyklu obiegu wody w przyrodzie.Mają także wpływ na ukształtowanie powierzchni Ziemi.Zwykle wypływają z naturalnego źródła lub biorą swój początek ze stopionego śniegu.Początek rzeki to przeważnie strumyk lub potok zimnej wody,płynący po stromych zboczach gór.

Obieg wodny w przyrodzie

Na ziemię spada wielka ilość wody w formie opadów.Część tej wody wsiąka w glebę,zasilając rzeki,jeziora i oceany.Woda w tych zbiornikach znowu paruje,tworząc chmury,z których spada na ziemię w formie deszczu lub śniegu.Ten ciągły proces opadania wody i jej parowania nazywamy cyklem wody lub jej obiegiem w przyrodzie.Dzieje się tak od 3,8 miliardów lat,czyli od początku powstania na naszej planecie oceanów.Oceany regulują ciepło na planecie za pomocą zimnych i ciepłych prądów powierzchniowych krążących wokół Ziemi.

Siedem kontynentów

Ziemia jest podzielona na siedem ogromnych mas lądu zwanych kontynentami.Antarktyda jest położona wokół bieguna południowego.Jest to najzimniejsze miejsce na Ziemi.Ameryka Południowa jest kontynentem,którego większa część leży na południowej półkuli.Ameryka Północna leży na półkuli północnej i od północy otacza ją Ocean Arktyczny.Europa jest najdalej na zachód wysuniętą częścią Eurazji.Azja jest największym i najbardziej zaludnionym kontynentem kuli ziemskiej.Afryka to drugi co do wielkości kontynent świata i mieszka na nim 12% całej ludzkiej populacji.Australia leży na półkuli południowej i jest najmniejszym ze wszystkich kontynentów.

Las

Las jest terenem z dużą ilością drzew.Te roślinne skupiska pokrywają wielkie obszary naszego globu.Las deszczowy jest zalesioną biocenozą(czyli obszarem o charakterystycznej szacie roślinnej i szczególnym świecie zwierzęcym)z dużą ilością opadów deszczu w ciągu roku.